Οι Βούδες δεν λένε ψέματα

Ο δάσκαλος Huangbo Xiyun αφού έγινε αναχωρητής πίστευε πως έπρεπε να κόψει τους κοσμικούς δεσμούς του και πως μόνο φτάνοντας την Νιρβάνα θα μπορούσε να δείξει αληθινή αγάπη για τους ανθρώπους γύρω του. Έτσι για τριάντα χρόνια ως ασκητής, παρ'ότι ποτέ δεν επέστρεψε σπίτι του για να επισκεφθεί την γριά μητέρα του, μέσα στην καρδιά του τον έτρωγε η επιθυμία να πάει να την βρει. Στα πενήντα του, καθώς ταξίδευε και δίχως να το σχεδιάζει έφτασε έξω από το χωριό στο οποίο γεννήθηκε.
Η μητέρα του, η οποία σκεφτόταν τον γιο της ασταμάτητα, τόσα χρόνια δεν τόλμησε να τον ενοχλήσει γράφοντας του, μοναχά κάθε μέρα έκλαιγε από το πρωί ως το βράδυ μέχρις ότου έχασε την όραση της από τον καημό. Μη μπορώντας να ξεχάσει τον γιο της,  έστησε μια μικρή καντίνα τσαγιού στην άκρη του δρόμου και με τον τρόπο αυτό της δινόταν η ευκαιρία να έρχεται σε επαφή με τους περιπλανώμενους μοναχούς που κατά καιρούς πηγαίναν από εκεί, ενώ συγχρόνως φρόντιζε να τους καλέσει και στο σπίτι της, ώστε αυτοί να της μιλήσουν και να προσευχηθούν για αυτήν και αυτή με την σειρά της να τους περιποιηθεί και να τους πλύνει τα πόδια. Όμως αυτό είχε άλλη μια σκοπιμότητα: Ο γιος της είχε ένα σημάδι στο αριστερό του πόδι και μιας και αυτή δεν έβλεπε πια, είχε την κρυφή ελπίδα πως πλένοντας πόδια θα της δινόταν η ευκαιρία να γνωρίσει δια της αφής τον αγαπημένο της γιο.

Έτσι έγινε και την ημέρα εκείνη ο γιος της βρέθηκε προσκεκλημένος στο σπίτι της. Της επέτρεψε να τον περιποιηθεί ενόσω αυτός της έλεγε την ιστορία του Βούδα Γκαουτάμα, ελπίζοντας με τον τρόπο αυτό να την βοηθήσει να ασπαστεί την διδασκαλία του Βούδα και να της φέρει γαλήνη στην καρδιά. Όμως δεν την άφησε να πλύνει το αριστερό του πόδι παρά μόνο το δεξί ώστε αυτή να μην καταλάβει ποιο είναι.
Δύο φορές επέστρεψε το διάστημα εκείνο στο σπίτι του ο Huangbo και στο τέλος με πόνο καρδιάς αποχώρησε οριστικά για να συνεχίσει την περιπλάνηση του. Οι γείτονες που ήξεραν τι είχε συμβεί δεν άντεξαν άλλο να σιωπούν και είπαν στην μητέρα του ποιος ήταν ο περιπλανώμενος μοναχός που της είχε αφηγηθεί την ιστορία του Βούδα. Μόλις άκουσε την αλήθεια,  εμβρόντητη η μητέρα έτρεξε προς την κατεύθυνση που νωρίτερα είχε φύγει ο γιος της. Ακολούθησε το μονοπάτι μέχρι την όχθη του ποταμού από την οποία ο βαρκάρης είχε πάρει τον Huangbo και τον είχε περάσει απέναντι, όμως σαν έφτασε εκεί- μέσα στην βιασύνη της- έπεσε στον ποταμό και βρήκε τραγικό θάνατο.

Ο Huangbo που στεκόταν στην απέναντι όχθη είδε την μητέρα του να χάνει το πάτημα της, να πέφτει στο νερό και να πνίγεται και τότε μεγάλη θλίψη τον κατέλαβε.
Θρηνώντας είπε πικρά: "Ειπώθηκε πως όταν ένα παιδί γίνεται μοναχός, όλη του η γενιά κερδίζει τον παράδεισο. Αν τώρα ο παράδεισος δεν υποδεχθεί την μητέρα μου, όλοι οι Βούδες των περασμένων καιρών διδάξαν ψέματα" και αμέσως μπήκε στην βάρκα και επέστρεψε στην όχθη για μαζέψει την νεκρή μητέρα του.
Αφού την πήγε στο χωριό, σήκωσε μια πυρά και την έκαψε τελετουργικά λέγοντας:
"Για πολλά χρόνια ήταν χαμένη από το φως του εαυτού(Buddha-nature), σήμερα όμως το δέντρο Bodhi άνθισε και -αν μας επιτραπεί- ίσως κάποια μέρα σε μια από τις "προλεγόμενος τρεις συνάξεις κάτω από το δέντρο των ανθών του δράκου (prunus mume)", να μπορέσουμε να υπηρετήσουμε την Guanyin(Avalokiteśvara) ο ένας δίπλα στον άλλο."
Τότε όλοι οι άνθρωποι στο χωριό είδαν μέσα από τις φλόγες την μητέρα να ανεβαίνει στους ουρανούς.


黄檗禅师出家后，认为“必须放弃恩情，达到无为时，方才是真实的报恩”，因此过了三十年禅者的生活，却从来不曾回过俗家，探望亲人，但他内心深处，非常记挂年迈的母亲。五十岁时，有一次在参访的旅途中，不自觉的就往故乡的方向走去。
母亲也思念出家的儿子，可是毫无音讯，每天从早到晚哀伤的哭泣着，把眼睛都哭得失明。为了想念儿子，母亲就在路旁设个司茶亭，不但亲自招待过往的云水僧，并且亲自迎到家中，为他们洗脚，以示礼敬；另外还有一个原因，那就是因为黄檗禅师左脚上有颗大痣，她眼睛虽瞎了，但希望凭万分之一的洗脚机遇，或可认出谁是他的爱子。
这一天，黄檗禅师也接受了母亲的招待，他一边让母亲洗脚，一边向母亲述说佛陀出家的故事，希望母亲能因此得到信仰、安心。黄檗禅师只将右脚给母亲洗，却不把左脚给母亲洗。

黄檗禅师接连二次返家，虽然觉得难舍难离，但还是忍痛起程云游行脚，继续参访。邻居们忍不住将这个事实，告诉他的母亲说，那个向你讲释迦出家故事的人，就是你经常盼望的儿子。母亲听后几近疯狂似的说：“难怪声音好像我儿”。说后就追上去，一直追到大河边，不巧，这时黄檗禅师已经上船，而且船也开动了，母亲情急的跳到河里，非常不幸的淹死了。

黄檗禅师站在对岸看到母亲失足，落水溺死的情形，不禁悲从中来，恸哭着说道：“一子出家，九族升天；若不升天，诸佛妄言。”

黄檗禅师说后，即刻乘船返回，火葬母亲，说一偈曰：“我母多年迷自心，如今华开菩提林，当来三会若相值，归命大悲观世音。”

在黄檗禅师说偈的时候，乡人都看见他的母亲在火焰中升空而去。