Η αρχή και το τέλος

Κάποτε ο αυτοκράτορας Shunzong της δυναστείας Tang ρώτησε τον δάσκαλο Foguang Ruman(Bukkõ Nyoman): "Από που έρχεται ο Βούδας και που πηγαίνει όταν χαθεί; Αν είναι αλήθεια πως είναι δίχως αρχή και τέλος, που ζει αυτή την στιγμή ο Βούδας;"
Ο δάσκαλος απάντησε: "ο Βούδας έρχεται από το βασίλειο πέρα από τα εξαρτημένα φαινόμενα(asaṃskṛta dhātu,dharmadhātu) και σε αυτό μέσα εξαφανίζεται. Το σώμα του Βούδα(Dharmakāya) είναι η κενότητα και κατοικεί αιώνια στο βασίλειο που οι σκέψεις δεν γεννιούνται. Η συνείδηση επιστρέφει στην μη-συνείδηση και αυτός που είναι κάπου, επιστρέφει στο πουθενά. Έρχεται όπως όλα τα ζωντανά και όπως όλα τα ζωντανά χάνεται. Ο κόσμος των αισθήσεων ενυπάρχει μέσα στον ωκεανό της απόλυτης πραγματικότητας(Dharmatā). Ο σοφός δεν επιτρέπει να γεννηθεί αναταραχή στον νου του."

Μη συμφωνώντας ο αυτοκράτορας ξανάπε: "Ο Βούδας γεννήθηκε σε ένα παλάτι και πέθανε σε ένα απόμακρο δάσος. Είπε πολλά κι όμως αυτά δεν λέγονται. Τα βουνά, οι ποταμοί και ο ωκεανός, η γη ο ουρανός, ο ήλιος και το φεγγάρι -όταν έρθει η ώρα τους- όλα θα έχουν ένα τέλος. Ποιος μπορεί να υποστηρίξει πως δεν υπάρχει αρχή και τέλος; Το ίδιο συμβαίνει και με τις σκέψεις και τις αισθήσεις. Ο σοφός, ξέρει να διακρίνει."

Ο δάσκαλος συνέχισε να εξηγεί: "Το σώμα του Βούδα(η βουδική φύση) είναι έξω από το βασίλειο της δράσης, ο σκοτισμένος νούς παράγει διεστραμμένες διακρίσεις. Η dharamakaya είναι κενότητα, δίχως αρχή και τέλος. Το κάρμα φέρνει τον Βούδα στον κόσμο των έμβιων όντων και το σβήσιμο του κάρμα τον εξαφανίζει από αυτόν. Τα αναρίθμητα έμβια όντα, είναι όπως η αντανάκλαση της σελήνης μέσα στο νερό: Δίχως συνέχεια αλλά και δίχως διακοπές στην ύπαρξη τους, δίχως αρχή και δίχως τέλος - το κτισμένο είναι το άκτιστο και το νεκρό είναι το αθάνατο. Αυτός ο οποίος έχει μπει στο βασίλειο της μη-σκέψης, φυσικά και δεν μπορεί να μιλήσει για αυτό."




唐顺宗有一次问佛光如满禅师道：“佛从何方来？灭向何方去？既言常住世，佛今在何处？”

如满禅师答道：“佛从无为来，灭向无为去；法身等虚空，常住无心处。有念归无念，有住归无住；来为众生来，去为众生去；清净真如海，湛然体常住。智者善思惟，更勿生疑虑。”

顺宗皇帝不以为然，再问：“佛向王宫生，灭向双林灭；说法四十九，又言无法说。山河与大海，天地及日月，时至皆归尽，谁言不生灭？疑情犹若斯，智者善分别。”

如满禅师进一步解释道：“佛体本无为，迷情妄分别；法身等虚空，未曾有生灭。有缘佛出世，无缘佛入灭；处处化众生，犹如水中月。非常亦非断，非生亦非灭；生亦未曾生，灭亦未曾灭。了见无心处，自然无法说。”