Μερικοί βασικοί κανόνες για την πρόοδο

Ήταν κάποτε ένας μικρός μοναχός επονομαζόμενος YuanChi ο οποίος μαθήτευε δίπλα στον δάσκαλο WuDe. Παρ' ότι ήταν πολύ εργατικός και επιμελής, δεν είχε καταφέρει να κάνει την παραμικρή πρόοδο στο Ζεν. Κάποια στιγμή, κατά την διάρκεια της νυχτερινής πρακτικής, ο YuanChi παρακάλεσε τον δάσκαλο να τον καθοδηγήσει: "Είμαι ήδη στο μοναστήρι πολλά χρόνια, όμως ακόμα δεν έχω καταλάβει τίποτα, άδικα με ταΐζετε και με φροντίζετε. Ο καιρός περνάει και εγώ δεν έχω την ελάχιστη πρόοδο. Σας παρακαλώ δάσκαλε, δείξτε έλεος και πείτε μου τι άλλο θα πρέπει να προσέχω την ώρα της πρακτικής μου;"
Ο δάσκαλος WuDe απάντησε: "Το βέλτιστο θα είναι να επιτηρείς τους δυο γύπες σου, τα δυο ελάφια σου, τα δυο γεράκια και να μην χάνεις τον έλεγχο του σκουληκιού που είναι στο άνοιγμα. Συγχρόνως να παλεύεις ασταμάτητα την αρκούδα και να φροντίζεις τον ασθενή. Εάν καταφέρεις να τα κάνεις όλα αυτά, ευελπιστώ πως θα είναι μεγάλη η βοήθεια στην πρόοδο σου."
Ο YuanChi όμως δίχως να καταλαβαίνει είπε: "μα δάσκαλε, μονάχος μου έχω έρθει εδώ για να μάθω. Δεν έχω ούτε γύπες, ούτε ελάφια, ούτε γεράκια ούτε άλλα ζώα! Που να τα βρω και να τα επιτηρώ; Αυτό που δεν καταλαβαίνω όμως, είναι τι σχέση έχουν όλα αυτά με το μάθημα μου."
Ο WuDe γελώντας είπε: "Οι δυο γύπες που σου ανέφερα, είναι τα μάτια σου που θέλουν διαρκή προσοχή ως προς το τι βλέπουν. Να βλέπεις ορθά. Τα δυο ελάφια, είναι τα πόδια σου που πρέπει να μάθεις να ελέγχεις. Δεν πρέπει να τα αφήσεις να σε οδηγήσουν στον δρόμο της απώλειας. Να μην πράττεις με απρέπεια. Τα δυο γεράκια, είναι τα δυο σου χέρια, που πρέπει να τα γυμνάσεις να δουλεύουν ώστε να εκπληρώνουν τα καθήκοντα σου. Σωστή δράση. Το σκουλήκι στο οποίο αναφέρομαι είναι η γλώσσα σου, την οποία πρέπει να ελέγχεις αυστηρά. Να μην εκφράζεσαι απρεπώς. Η αρκούδα είναι η καρδιά σου (ο νους σου) από την οποία πρέπει να εξαφανίσεις τον εγωισμό και τον ατομικισμό. Να σκέφτεσαι ορθά. Ο ασθενής, υποδηλώνει το σώμα σου. Ελπίζω να μην τον αφήσεις να πέσει στην παγίδα του κακού. Όπως το βλέπω εγώ, αυτές οι αρετές είναι αδιαπραγμάτευτες για το μονοπάτι αυτό. Ορθή θέαση, ορθός λόγος, ορθή δράση. Αυστηρή τήρηση των κανόνων είναι ο δρόμος προς την απελευθέρωση."

有一学僧元持在无德禅师座下参学，虽然精勤用功，但始终无法对禅法有所体悟，故有一次在晚参时，元持特别请示无德禅师道：“弟子进入丛林多年，一切仍然懵懂不知，空受信施供养，每日一无所悟，请老师慈悲指示，每天在修持、作务之外，还有什么是必修的课程?”
无德禅师回答道：“你最好看管你的两只鹫、两只鹿、两只鹰，并且约束口中一条虫。同时，不断地斗一只熊，和看护一个病人，如果能做到并善尽职责，相信对您会有很大的帮助。”
元持不解地说道：“老师!弟子孑然一身来此参学，身边并不曾带有什么鹫、鹿、鹰之类的动物，如何看管?更何况我想知道的是与参学有关的必修课程，与这些动物有什么关系呢?”
无德禅师含笑地道：“我说的两只鹫，就是你时常要警戒的眼睛──非礼勿视;两只鹿，是你需要把持的双脚，使它不要走罪恶的道路──非礼勿行;两只鹰，是你的双手，要让它经常工作，善尽自己的责任──非礼勿动。我说的一条虫那就是你的舌头，你应该要紧紧约束着──非礼勿言。这只熊就是你的心，你要克制它的自私与个人主义──非礼勿想。这个病人，就是指你的身体，希望你不要让它陷于罪恶。我想在修道上这些实在是不可少的必修课程。”
非礼勿视，非礼勿言，非礼勿动，严于律己方能得到自由。